มาตรฐาน ISO ด้านไบโอมิเมติกส์

OLYMPUS DIGITAL CAMERA

ไบโอมิเมติกส์ เป็นศาสตร์แห่งการเลียนแบบธรรมชาติ กล่าวคือ เป็นการนำเอาหลักการที่ได้เรียนรู้จากธรรมชาติมาแก้ไขปัญหาและพัฒนาเป็นเทคโนโลยีใหม่ๆ ซึ่งทำให้โลกเปลี่ยนไป และขณะนี้ กลุ่มของมาตรฐานใหม่จะช่วยให้เราก้าวข้ามปัญหาและอุปสรรคในการสร้างและใช้โอกาสของศาสตร์นี้ให้มากยิ่งขึ้นกว่าเดิม

ที่ผ่านมา เราจะเห็นได้ว่ามนุษย์เราได้ศึกษาและสร้างนวัตกรรมอันมหัศจรรย์ของระบบ ชีววิทยาโดยการเลียนแบบธรรมชาติ ไว้มากมาย นับตั้งแต่จากศึกษาธรรมชาติของนกและสร้างเป็นเครื่องบินไปจนถึงการศึกษา ไวรัสและสร้างเป็นวัสดุนาโน เรื่องเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องใหม่แต่อย่างใด แต่สิ่งที่มนุษย์เราได้ค้นคว้าศึกษาจากธรรมชาติเช่นนี้ ได้สร้างให้นวัตกรรมเกิดขึ้น อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

ศาสตร์ของไบโอมิเมติกส์กำลังเติบโตก้าวหน้าไปอย่างไม่หยุดยั้งและโดยหลักการของศาสตร์นี้แล้ว มันมีศักยภาพที่ไร้ข้อจำกัด
อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันก็ยังไม่มีรูปแบบอย่างเป็นทางการในศาสตร์นี้และ ด้วยการรับรู้เพียงเล็กน้อยของคนทั่วไป คำว่าไบโอมิเมติกส์จึงมักจะมีการนำไปใช้อย่างสับสนและแทนที่ด้วยคำว่า ไบโอนิก (bionic) ซึ่งหมายถึงเทคโนโลยีชีวจักรกล (มาจากคำว่า Biology – ชีววิทยา รวมกับคำว่า Electronics – อิเล็กทรอนิกส์)

ดังนั้น ไอเอสโอจึงได้กำหนดกลุ่มของมาตรฐานระหว่างประเทศขึ้นมาใหม่เพื่อเพิ่มการยอมรับในผลิตภัณฑ์จำพวกไบโอมิเมติกส์และลดประเด็นปัญหาด้านกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนสร้างโอกาสทางเศรษฐกิจด้วย นอกจากนี้ การฝึกฝนปฏิบัติที่เกี่ยวข้องกับการเลียนแบบธรรมชาติจะช่วยสนับสนุนให้มีความสามารถในการดำเนินการอย่างยั่งยืนอีกด้วย

ISO 18458 ไบโอมิเมติกส์ – นิยาม แนวคิดและระเบียบวิธี (Biomimetics – Terminology, concepts and methodology) เป็นมาตรฐานที่ให้กรอบการดำเนินงานสำหรับคำนิยามของคำว่าไบโอมิเมติกส์ใน สาขาที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา อุตสาหกรรมและวิทยาศาสตร์

ส่วน ISO 18459 ไบโอมิเมติกส์ – การหาค่าที่เหมาะที่สุดในเชิงโครงสร้างของไบโอมิเมติกส์ (Biomimetics – Biomimetics structural optimization) เป็นมาตรฐานที่ระบุหน้าที่และขอบข่ายของการหาค่าที่เหมาะสมที่สุดในเชิงโครง สร้างของไบโอมิเมติกส์ซึ่งมีการพิจารณาถึงการออกแบบที่ดีเลิศขององค์ประกอบ ที่ทนทานต่อสิ่งต่างๆ เช่น น้ำหนักและช่วงชีวิต

ดร.ไมเคิล ชมิทท์ (Dr. Michael Schmitt) เลขาธิการของคณะกรรมการวิชาการของไอเอสโอที่ได้พัฒนามาตรฐาน ISO 18458 กับ ISO 18459 และผู้จัดการโครงการของสถาบันมาตรฐานแห่งประเทศเยอรมัน หรือ DIN (Deutsches Institut für Normung) กล่าวว่ามาตรฐานดังกล่าวจะช่วยทั้งผู้บริโภคและผู้ผลิตผลิตภัณฑ์ไบโอมิเมติกส์ ในแง่ที่ว่ามาตรฐานใหม่นี้มีศักยภาพที่จะทำให้อุปสรรคทางเทคนิคในการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ ในสาขานี้หมดไป และส่งเสริมความร่วมมือระหว่างสาขาต่างๆ นอกจากนี้ ยังช่วยในด้านข้อปัญหาทางกฎหมาย คุณภาพและสร้างความมั่นใจให้ทั้งผู้ผลิตและผู้บริโภคอีกด้วย

ไอเอสโอได้กำหนดมาตรฐานให้มีความสอดคล้องกับเทคโนโลยีที่มีความก้าวหน้า ขึ้นเป็นลำดับ และบทสรุปที่ว่า “ธรรมชาติเป็นผู้รู้ที่ดีที่สุด” ก็เป็นพื้นฐานสำคัญของนวัตกรรมอันเป็นที่มาของการกำหนดมาตรฐานดังกล่าวข้างต้น

มาตรฐาน ISO 18458 และ ISO 18459 สามารถหาซื้อได้ที่เว็บไซต์ของไอเอสโอ (http://www.iso.org/iso/home/store.htm) หรือติดต่อที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม

ที่มา:
http://www.iso.org/iso/home/news_index/news_archive/news.htm?refid=Ref1952